نمازهاى مستحب
مسأله 754 ـ نمازهاى مستحبّى زياد است و آنها را نافله گويند و در بين نمازهاى مستحبّى به خواندن نافلههاى شبانه روز بيشتر سفارش شده و آنها در غير روز جمعه سى و چهار ركعتند كه هشت ركعت آن نافله ظهر و هشت ركعت نافله عصر و چهار ركعت نافله مغرب و دو ركعت نافله عشا و يازده ركعت نافله شب و دو ركعت نافله صبح مىباشد و چون دو ركعت نافله عشا را بنابر احتياط مستحب بايد نشسته خواند، يك ركعت حساب مىشود. ولىدر روز جمعه بر شانزده ركعت نافله ظهر و عصر، چهار ركعت اضافه مىشود.
مسأله 755 ـ از يازده ركعت نافله شب، هشت ركعت آن بايد به نيّت نافله شب و دو ركعت آن به نيّت نماز شفع و يك ركعت آن، به نيّت نماز وتر خوانده شود. و دستور كامل نافله شب در كتابهاى دعا گفته شده است.
مسأله 756 ـ نمازهاى نافله را مىشود نشسته خواند ولى بهتر است دو ركعت نماز نافله نشسته را يك ركعت حساب كند، مثلاً كسى كه مىخواهد نافله ظهر را كه هشت ركعت است نشسته بخواند، بهتر است شانزده ركعت بخواند و اگر مىخواهد نماز وتر را نشسته بخواند، دو نماز يك ركعتىنشسته بخواند.
مسأله 757 ـ نافله ظهر و عصر را در سفر نبايد خواند؛ امّا بقيّه نافلههاى روزانه را مىشود در سفر خواند؛ ولى نافله عشا را به نيّت اين كه شايد مطلوب باشد مىتواند بجا آورد.
وقت نافلههاى يوميّه
مسأله 758 ـ نافله نماز ظهر پيش از نماز ظهر خوانده مىشود و وقت آن از اوّل ظهر است تا موقعى كه آن مقدار از سايه شاخص كه بعد از ظهر پيدا مىشود، به اندازه دو هفتم آن برسد، مثلاً اگر طول شاخص هفت وجب باشد، هر وقت مقدار سايهاى كه بعد از ظهر پيدا مىشود به دو وجب رسيد، آخر وقت نافله ظهر است.
مسأله 759 ـ نافله عصر پيش از نماز عصر خوانده مىشود و وقت آن تا موقعى است كه مقدارى از سايه شاخص كه بعد از ظهر پيدا مىشود، به چهار هفتم آن برسد و چنانچه بخواهد نافله ظهر يا نافله عصر را بعد از وقت آنها بخواند، بهتر است نافله ظهر را بعد از نماز ظهر و نافله عصر را بعد از نماز عصر بخواند و بنابر احتياط مستحب، نيّت ادا و قضا نكند.
مسأله 760 ـ وقت نافله مغرب بعد از تمام شدن نماز مغرب است تا وقتى كه سرخى طرف مغرب كه بعد از غروب كردن آفتاب در آسمان پيدا مىشود از بين برود.
مسأله 761 ـ وقت نافله عشا بعد از تمام شدن نماز عشا تا نصف شب است و بهتر است بعد از نماز عشا بلافاصله خوانده شود.
مسأله 762 ـ نافله صبح پيش از نماز صبح خوانده مىشود و وقت آن بعد از گذشتن از نصف شب به مقدار خواندن يازده ركعت نماز شب است، ولى احتياط مستحب آن است كه قبل از فجر اوّل خوانده نشود مگر آن كه بعد از نافله شب بلافاصله خوانده شود كه در اين صورت مانعى ندارد.
مسأله 763 ـ وقت نافله شب از نصف شب است تا اذان صبح و بهتر است در ثلث آخر شب خوانده شود.
مسأله 764 ـ مسافر و كسى كه براى او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند، مىتواند آن را در اوّل شب بجا آورد.
نماز غفيله
مسأله 765 ـ يكى از نمازهاى مستحبّى نماز غفيله است كه بين نماز مغرب و عشا خوانده مىشود و وقت آن بعد از نماز مغرب است تا وقتى كه سرخىطرف مغرب از بين برود و در ركعت اوّل آن، بعد از حمد بايد بجاى سوره، اين آيه را بخوانند: «وَ ذَاالنُّونِ اِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ اَنْ لَننَقدِرَ عَلَيهِ فَنَادیٰ فِي الظُّلُماتِ اَنْ لااِلٰهَ الّا اَنتَ سُبحَانَكَ اِنِّي كُنتُ مِنَ الظّالِمِينَ فَاستَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّيناهُ مِنَ الغَمِّ وَ كَذٰلِكَ نُنجِي الْمُؤمِنينَ» و در ركعت دوم بعد از حمد به جاى سوره، اين آيه را بخوانند: «وَ عِندَهُ مَفاتِحُ الْغَيبِ لايَعلَمُها اِلاّ هُوَ وَ يَعلَمُ مَا فِي البَرِّ وَ البَحرِ وَ مَاتَسقُطُ مِن وَرَقَةٍ اِلاّ يَعلَمُها وَ لاحَبَّةٍ فِي ظُلُماتِ الْاَرضِ وَ لارَطبٍ وَ لايابِسٍ الّا فِي كِتابٍ مُبينٍ». و در قنوت آن بگويند: «اَللَّهُمَّ اِنّي اَسأَلُكَ بِمَفاتِحِ الْغَيبِ الَّتِي لايَعلَمُهَا الّا اَنتَ اَنتُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنتَفعَلَ بِي كَذا وَ كَذا» و به جاى كلمه «كذا و كذا» حاجتهاى خود را بگويند. و بعد بگويند: «اَللّهُمَّ اَنتَ وَلِيُّ نِعمَتِي وَ القادِرُ عَلَى طَلِبَتِي تَعلَمُ حاجَتِي فَاَسأَلُكَ بِحَقِّ مُحَمّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَيهِ وَ عَلَيهِمُ السَّلامُ لَمَّا قَضَيتَهَا لِي».