احكام قبله
مسأله 766 ـ خانه كعبه كه در مكّه معظّمه مىباشد قبله است و بايد روبروى آن نماز خواند؛ ولى كسى كه دور است اگر طورى بايستد كه بگويند رو به قبله نماز مىخواند كافى است و همچنين است كارهاى ديگرى كه مانند سر بريدن حيوانات، بايد رو به قبله انجام گيرد.
مسأله 767 ـ كسى كه نماز واجب را ايستاده مىخواند، بايد طورى بايستد كه بگويند رو به قبله ايستاده و لازم نيست زانو و نوك پا هم رو به قبله باشد.
مسأله 768 ـ كسى كه بايد نماز نشسته بخواند، اگر نمىتواند بطور معمول بنشيند و در موقع نشستن، كف پاها را به زمين مىگذارد بايد در موقع نماز صورت و سينه و شكم او رو به قبله باشد و لازم نيست ساق پاى او رو به قبله باشد.
مسأله 769 ـ كسى كه نمىتواند نشسته نماز بخواند، بايد در حال نماز به پهلوى راست طورى بخوابد كه جلوى بدن او رو به قبله باشد و اگر ممكن نيست بايد به پهلوى چپ طورى بخوابد كه جلوى بدن او رو به قبله باشد، و اگر اين را هم نتواند بايد به پشت بخوابد به طورى كه كف پاى او رو به قبله باشد.
مسأله 770 ـ نماز احتياط و سجده فراموش شده و سجده سهو را بايد رو به قبله بجا آورد.
مسأله 771 ـ نماز مستحبّى را در سفر مىتوان در حال راه رفتن و در ماشين، قطار، هواپيما و كشتى خواند و اگر انسان در اين حال، نماز مستحبّى بخواند لازم نيست رو به قبله باشد؛ ولى احتياط مستحب آن است كه در حال تكبيرة الاحرام رو به قبله باشد.
مسأله 772 ـ كسى كه مىخواهد نماز بخواند، بايد براى پيدا كردن قبله كوشش نمايد، تا يقين كند كه قبله كدام طرف است و مىتواند به گفته دو شاهد عادل كه از روى نشانههاى حسّى شهادت مىدهند يا به قول كسى كه از روى قاعده علمى قبله را مىشناسد و مورد اطمينان است عمل كند و اگر اينها ممكن نشد بايد به گمانى كه از محراب مسجد مسلمانان يا قبرهاى آنان يا از راههاى ديگر پيدا مىشود عمل نمايد حتّى اگر از گفته فاسق يا كافرى كه بواسطه قواعد علمى قبله را مىشناسد گمان به قبله پيدا كند كافى است.
مسأله 773 ـ كسى كه گمان به قبله دارد، اگر بتواند گمان قويترى پيدا كند نمىتواند به گمان خود عمل نمايد، مثلاً اگر ميهمان از گفته صاحب خانه گمان به قبله پيدا كند ولى بتواند از راه ديگر گمان قويترى پيدا كند نبايد به حرف او عمل نمايد.
مسأله 774 ـ اگر براى پيدا كردن قبله وسيلهاى ندارد، يا با اين كه كوشش كرده گمانش به طرفى نمىرود، نماز خواندن به يك طرف كافى است و چنانچه وقت نماز وسعت دارد بنابر احتياط مستحب چهار نماز به چهار طرف بخواند و اگر به اندازه چهار نماز وقت ندارد، به اندازهاى كه وقت دارد نماز بخواند.
مسأله 775 ـ اگر يقين يا گمان كند كه قبله در يكى از دو طرف است، بايد به هر دو طرف نماز بخواند.
مسأله 776 ـ كسى كه بخواهد به احتياط عمل كند و به چند طرف نماز بخواند، اگر بخواهد نماز ظهر و عصر يا مغرب و عشا را بخواند بهتر آن است كه نماز اوّل را به هر چند طرف كه لازم است بخواند، بعد نماز دوم را شروع كند.
مسأله 777 ـ كسى كه يقين به قبله ندارد، اگر بخواهد غير از نماز كارى كند كه بايد رو به قبله انجام داد، مثلاً بخواهد سر حيوانى را ببرد، بايد به گمان عمل نمايد و اگر ممكن نيست به هر طرف كه انجام دهد صحيح است.
مسأله 778 ـ اگر در بين نماز فهميد كه از قبله منحرف است پس اگر انحراف در بين طرف راست و چپ او بوده و قبله در جهت پشت قرار نگرفته باشد به طرف قبله متوجّه مىشود و بقيّه نمازش را مىخواند و صحيح است؛ ولى اگر پشت به قبله بوده و يا كاملاً به طرف راست يا چپ بوده نماز را قطع مىكند و دوباره رو به قبله نماز مىخواند.
مسأله 779 ـ اگر ظنّ به قبله پيدا كرد ولى در اثناء نماز ظنّ به جهت ديگرى پيدا كرد بايد باقيمانده نماز را در جهت دوم بخواند؛ امّا اگر آن مقدارى كه خوانده است به طرف راست يا چپ يا پشت به قبله بوده است در اين صورت بايد نماز را به طرف قبله تمام كند و نماز را دوباره اعاده كند.
مسأله 780 ـ اگر بدون اين كه تحقيق كند از روى غفلت يا سهلانگارى به نماز ايستاد، چنانچه بعد از نماز بفهمد جهت قبله درست بوده و در خواندن نماز هم قصد قربت داشته باشد نمازش صحيح است؛ امّا اگر بعد از نماز بفهمد كه جهت قبله درست نبوده نمازش باطل است و بايد اعاده كند.
مسأله 781 ـ اگر گوسفند يا شترى را عمداً بر خلاف جهت قبله سر ببرد يا نحر كند، خوردن گوشت آن گوسفند و شتر حرام است؛ امّا اگر جهت قبله را نمىداند يا جهت قبله را فراموش كرده و يا جاهل و متعذّر باشد چنانچه بر خلاف جهت قبله سر بريده باشد، خوردن گوشت آن حلال است.