كسانى كه روزه بر آنها واجب نيست

مسأله 1789 ـ كسى كه بواسطه پيرى نمى‏تواند روزه بگيرد، يا براى او مشقّت دارد، روزه بر او واجب نيست. و بايد براى هر روز يك مد كه تقريبا ده سير است گندم يا جو و مانند اينها به فقير بدهد.
مسأله 1790 ـ كسى كه بواسطه پيرى روزه نگرفته، اگر بعد از ماه رمضان بتواند روزه بگيرد، لازم نيست قضاى روزه‏هايى را كه نگرفته بجا آورد.
مسأله 1791 ـ اگر انسان مرضى دارد كه زياد تشنه مى‏شود و نمى‏تواند تشنگى را تحمّل كند، يا براى او مشقّت دارد، روزه بر او واجب نيست. ولى در صورت دوم و بلكه در صورت اوّل هم بايد براى هر روز يك مد گندم يا جو و مانند اينها به فقير بدهد. و احتياط مستحب آن است كه بيشتر از مقدارى كه ناچار است آب نياشامد و چنانچه بعد بتواند روزه بگيرد، بنابر احتياط مستحب روزه‏هايى را كه نگرفته قضا نمايد.
مسأله 1792 ـ زنى كه وضع حمل او نزديك است و روزه براى حملش ضرر دارد روزه بر او واجب نيست. و بايد براى هر روز يك مد طعام يعنى گندم يا جو و مانند اينها به فقير بدهد و نيز اگر روزه براى خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نيست و بنابر احتياط مستحب براى هر روز يك مد طعام به فقير بدهد. و در هر دو صورت روزه‏هايى را كه نگرفته بايد قضا نمايد.
مسأله 1793 ـ زنى كه بچّه شير مى‏دهد و شير او كم است چه مادر بچّه، يا دايه او باشد، يا بى اجرت شير دهد، اگر روزه براى آن بچّه ضرر دارد روزه بر او واجب نيست. و بايد براى هر روز يك مد طعام يعنى‏گندم يا جو و مانند اينها به فقير بدهد و نيز اگر براى خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نيست، و بنابر احتياط مستحب براى هر روز يك مد طعام به فقير بدهد. و در هر دو صورت روزه‏هايى را كه نگرفته بايد قضا نمايد ولى اگر كسى پيدا شود كه بى اجرت بچّه را شير دهد، يا براى شير دادن بچّه از پدر يا مادر بچّه يا از كس ديگرى كه اجرت او را بدهد اجرت بگيرد، واجب است كه بچّه را به او بدهد و روزه بگيرد.